PERSONALITY 101 : TRAIT TAXONOMIES

Bilang isang mag-aaral ng Sikolohiya, mahalagang malaman kung ano-ano nga ba ang iba’t ibang klase ng traits. TRAITS are defined as broad regularities in a person’s psychological function; or, basic structural elements of personality. Ang traits ay ang pinaka-batayan ng personalidad. Ang traits, kasama ng situation, ay pinaniniwalaang nagpepredict ng behavior.

Matagal na panahon na ding nagsimula ang mga pag-aaral at pagbibigay ng katawagan sa mga grupo na kinapapalooban ng personalidad ng isang tao. Halimbawa nito ang Greek Theory of Humors (Hippocrates of Kos, Galen of Pergamon). Sinasabi ditto na ang katawan natin ay composed ng fluids, at ang mga fluids na ito ay tinatawag na Humors. May apat na kategorya ang Humors, ito ay ang CHOLERIC (yellow bile), MELANCHOLIC (black bile), SANGUINE (blood) at PHLEGMATIC (mucus). Ipinapaloob sa apat na kategoryang ito ang personalidad ng mga taong malungkutin, masayahin, mahilig mag-isip at iba pa. halimbawa din ang AYURVEDA, CHINESE PHILOSOPHY (kung saan hinati naman ang personalidad ng tao sa limang elemento, ang metal, wood, earth, water at fire) at ang teorya ni WILLIAM SHELDON sa pangangatawan ng tao (Endomorphic, Mesomorphic, Ectomorphic.) Ang mga ito ay mga teoryang umusbong bago ang taong 1968 kung saan ang kanilang paninidigan ay kung ano ang personalidad, iyon din ang magiging behavior mo.

Ang sumunod na mga pag-aaral ay tumingin na sa epekto ng sitwasyon sa behavior ng tao. Bago pa ma-formulate ang Five-Factor Model, lumabas ang iba’t iba pang trait taxonomies. Isa dito ang PEN model ni Hans Eysenck. Sinasabi dito na mayroong tatlong mahalaga at malaking grupo ng traits. Ito ay Psychotism, Extraversion at Neuroticism.
Ipinakita dito na isang mislabeled term ang Psychotism, hindi ito madalas na konektado sa mga serial killers, though at times, ang mga traits na napapaloob dito ay mga traits din na pinopossess ng mga serial killers. Ang mataas sa P ay iniisip at nakikita bilang mga agresibong tao, wala o mababa ang awa sa kapwa, anti-social, egocentric, at nasisiyahan kapag nakikitang nahihirapan ang mga tao sa paligid. *katakot di ba? Ang mataas naman sa E ay nakikita bilang mga adventure/ thrill seekers, mas gusting mag-aral nang may kasama, nag-aaral sa mga lugar na rich sa iba’t ibang stimuli, madaldal, nasisiyahan na mapasama sa malaking grupo at hindi namomroblema sa pakikipag-usap sa mga hindi kakilala. Samantalang ang mababa sa E ay tinatawag na mga introverts, kung saan mas pinipili nila ang tahimik na paligid at mas madalas na maiwanan na mag-isa. Ang mataas naman sa N ay madalas na nag-eengage sa Counterfactual Thinking. ?ano iyon? Ito ung mga tanong na nagsisimula sa what if. Madalas ay nagdadala ang mga tanong na ito ng frustration sa taong nag-iisip nito. Ang mataas din sa N ay matagal na makaget-over, madalas na nagbabalik sa nakaraan upang pahirapan ang kanilang mga sarili. Ang mababa sa N naman ay mga taong secure and stable, madali nilang nalalampasan ang mga problema, at madalas ay hindi affected sa mga nangyayari, tipong pag dumaan na, hayaan na. ikaw, saan ka kaya napapabilang diyan?
Kasama rin sa mahabang listahan ay ang 16 PF (personality factors) ni Raymond Catel, na student assistant ni Spearman. *sikat xa!  Ang INTERPERSONAL CIRCUMPLEX, at ang personality assessment na ginawa ni Jerry Wiggins. Pahuhuli ba naman ang mga Pinoy? Marami nang nagawang mga personality tests dito sa Pilipinas: ang PPP (panukat ng pagkataong Pilipino) ni Propesora Annadaisy Carlota ng UPD, ang PUP (panukat ng ugaling Pilipino) nina Propesor Virgilio Enriquez at Angeles Guanzon – Lapeña ng UPD, ang PKP (panukat ng katangian ng personalidad) nina Timothy Church at Marcia Katigbak ng ADMU.

Sa makabagong panahon, umusbong ang sikat na sikat na FIVE FACTOR MODEL nina Paul Costa at Robert McCrae. Tinignan nito ang limang dimension ng personalidad, ang mas kilala sa tawag na OCEAN. Isa-isahin natin ang bawat dimension nito.
O = openness to experience, which is characterized as the proactive seeking and appreciation of experience for a person’s own sake, the tolerance and exploration, even if there is a delight for the unfamiliar. Its goal is to seek out new experiences or staying with old or traditional ones. People who’d score high in this scale is believed to be appreciative of the arts, imaginative, creative, original, prefers variety, curious and liberal. People who scored low were seen as down-to-earth, uncreative, conventional, prefers routine, uncurious and conservative.
C = conscientiousness, this is characterized by organization, persistence and motivation in tasks. Its goal is to pursue task-related goals. People who’d score high in this scale are perceived to be conscientious, hardworking, well-organized, punctual, ambitious, and persevering, while low scorers were seen as negligent, lazy, disorganized, late, aimless, quitting, and irresponsible.
E = extraversion, which is characterized by the need for stimulation and arousal. It is a robust predictor of happiness. Its goal is to be stimulated, or aroused. People who scores high in this scale are affectionate, likes to be in groups, talkative, active, fun-loving and passionate, on the other hand, people who scored low are reserved, loner, quiet, passive, sober and unfeeling.
A = agreeableness, which is the Nice dimension of personality. Its goal is to connect with people while avoiding conflict. People who are high in A are softhearted, trusting, generous, acquiescent, lenient and good-natured, while people low in A are ruthless, suspicious, stingy, antagonistic, critical and irritable.
N = neuroticism, or the dimension opposing emotional stability. People who are highly neurotic are often worrying, hot-tempered, self-pitying, self-conscious, emotional and vulnerable. Low neurotics are people who are seen as calm, even-tempered, self-satisfied, comfortable, unemotional, and hardy.
So, what scores would you have on these scales?

After that elaboration, tignan naman natin ang mga key assumptions na pumapaloob dito. TRAITS ARE MEANINGFUL INDIVIDUAL VARIABLES or DIFFERENCES. Oo nga naman, bawat tao ay may sariling set ng traits, bawat tao ay magkakaiba sa bawat dimension ng personalidad, at walang dalawang tao ang magkapareho dito. TRAITS ARE STABLE OVER TIME. Ina-assume nito na ang traits ay hindi nagbabago sa pagdaan ng panahon, stable na ito, at hindi na maaring i-shape o baguhin. Though may mga pag-aaral na nagsasabing ang ugali ay nagsisimulang magstabilize hanggang sa edad na trenta (30). TRAITS ARE STABLE ACROSS SITUATIONS. Kung ano ung personalidad mo, un ka sa kahit na ano pang sitwasyon ang mapuntahan mo. Sa mga panahong ito, tinitignan na ang behavior ay sanhi ng interaksiyon ng personalidad (traits) at ng sitwasyon (environment).

Saang dimensiyon ka ba napapaloob? Ang ideal mate mo ba ay gusto mong maging kapareho ng personalidad mo, o kabaligtaran? Kung gusto mong malaman ang mga scores mo sa bawat dimensions, subukan mong sagutan ang pinaikling version ng IPIP-NEO, hanapin mo ito sa google o yahoo search engine, at nawa’y makatulong ito upang mas lalo mong maintindihan ang iyong ugali, at higit sa lahat, ang iyong sarili.